JAK PRZEDSTAWIANY JEST POLSKI NOWY ŁAD? 

Z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie: UD260) wynika między innymi, że:

• proponowane przez rząd zmiany mają na celu „przeprowadzenie szerokiego programu repatriacji kapitału, finansowego i ludzkiego”,
• planowany jest „Podatkowy Restart Gospodarki”,
• jednym z celów nowelizacji obowiązujących regulacji prawnych jest „zmiana nastawienia systemu podatkowego do przedsiębiorcy, zarówno małego, jak i większego oraz wsparcie inwestycji”,
• skutkiem wprowadzenia proponowanych zmian przepisów będzie sprawiedliwszy niż dotychczas system podatkowy.

Pełną treść uzasadnienia projektowanej ustawy realizującej rządowy program „Polskiego Ładu” mogą Państwo znaleźć pod tym adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12349409/12805432/12805433/dokument514955.pdf

Pozostałe linki:

• projekt ustawy: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12349409/12805432/12805433/dokupdf
• ocena skutków projektowanej regulacji: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12349409/12805432/12805433/dokument515066.pdf

JAKIE PRZEPISU ULEGNĄ ZMIANIE? 

Projektowana ustawa zakłada zmianę przepisów między innymi poniżej wymienionych ustaw:

• ustawy o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• ustawy o podatku o podatku dochodowym od osób prawnych,
• ustawy o rachunkowości,
• Ordynacji podatkowej,
• ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,
• ustawy o podatku od towarów i usług,
• ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
• ustawy o podatku akcyzowym,
• Prawa przedsiębiorców,
• ustawy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
• ustawy o wspieraniu nowych inwestycji.

Jak widać, proponowane przez rząd zmiany są bardzo obszerne. Dotyczą one nie tylko systemu opodatkowania, ale także kwestii ubezpieczeń społecznych oraz składki zdrowotnej.

Poniżej zostaną przedstawione wybrane propozycje nowelizacji przepisów.

WYBRANE ZMIANY ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PRZEDSIĘBIORCÓW PROWĄDZĄCYCH JEDNOOSOBOWĄ

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ

1. Podwyższenie do 30 000 zł „kwoty wolnej” od podatku dla ogółu podatników obliczających podatek według skali podatkowej.

• Od 2018 roku obowiązuje kwota wolna od podatku w wysokości 8000 zł.
• W odniesieniu do dochodów rocznych wykraczających poza 8 000 zł kwota wolna maleje wraz ze wzrostem dochodów, w ten sposób, że dla dochodów mieszczących się w przedziale od 13 000 zł do 85 528 zł wynosi 3 091 zł, a dla dochodów powyższej 127 000 zł równa się 0 zł.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „W obecnym stanie prawnym odpowiednikiem kwoty wolnej w wysokości 8 000 zł jest kwota zmniejszająca podatek w wysokości 1 360 zł (8 000 zł x 17% minus 1 360 zł = 0 zł). Projekt ustawy przewiduje podwyższenie kwoty wolnej  od podatku dla wszystkich podatników do poziomu 30 000 zł, poprzez podwyższenie kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł  (30 000 zł x 17% minus 5 100 zł = 0 zł).”
• Po wprowadzeniu nowych przepisów kwota wolna od podatku nie będzie miała charakteru degresywnego jak obecnie.
• Wysokość projektowanej kwoty wolnej od podatku będzie taka sama dla rocznego obliczenia podatku.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł będzie stosowana już przy obliczaniu zaliczek na podatek poprzez odliczenie od podatku kwoty w wysokości 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (1/12 z kwoty 5 100 zł)”.
• Nowa wysokość kwoty wolnej od podatku ma być corocznie weryfikowana.
• Wyżej omówiona zmiana dotyczy brzmienia art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zmiana skali.

2. Podwyższenie do 120 000 zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie 32% stawka podatku.

• Obecnie próg dochodów w skali podatkowej wynosi 85 528 zł.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Po zmianie, do podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 120 000 zł stosowana będzie stawka podatku w wysokości 17%. Dopiero do nadwyżki ponad tę kwotę podatek będzie obliczany według stawki 32%.
• Wyżej omówiona zmiana dotyczy brzmienia art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3. Zmiana podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz likwidacja możliwości jej odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

• Zgodnie z zapowiadanymi zmianami, podstawą wymiaru składki zdrowotnej będą rzeczywiste dochody przedsiębiorcy w miejsce stałej opłaty ryczałtowej.
• Obecnie składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Dochód będzie podstawą wymiary składki dla osób opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT), według 19% stawki podatku (art. 30c ustawy PIT) i opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30ca ustawy PIT).”
• Co jednak istotne, wraz z wejściem w życie projektowanej ustawy podatnicy zostaną pozbawieni możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru.

4. Koniec możliwości wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej od 1 stycznia 2022 roku.

• Od 1 stycznia 2022 r. nikt nowy nie będzie mógł złożyć wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.
• Dotychczas korzystający z tej formy podatnicy będą mogli ją kontynuować – „(…) stosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej będzie dotyczyło wyłącznie podatników, którzy korzystali z tej formy opodatkowania na dzień 31 grudnia 2021 r. i będą kontynuować stosowanie tej formy opodatkowania.”
• Jak wynika z uzasadnienia projektu nowej ustawy – „Podatnik, który z jakichkolwiek przyczyn, zaprzestanie stosowania opodatkowania kartą podatkową, nie będzie mógł powrócić do stosowania tej formy opodatkowania (nie będzie mógł złożyć wniosku o ponowne opodatkowanie kartą podatkową).”
• Zważając na powyższe, podatnik, który dotychczas korzystał z karty podatkowej i zrezygnuje z tej formy opodatkowania straci możliwość wyboru tej formy w przyszłości.

5. Wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych.

• Jak wynika z uzasadnienia projektu nowej ustawy – „Zakłada się, że nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, nie tylko nie będą podlegały amortyzacji, ale również nie będą ujmowane w ewidencji środków trwałych.”

6. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych dla dochodów z najmu i dzierżawy.

• Jak wynika z uzasadnienia projektu nowej ustawy – „Projekt wprowadza jednolite zasady opodatkowania przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT, tj. z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, w tym również dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych 111 produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,  z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Wszyscy podatnicy osiągający przychody z tego tytułu będą stosowali takie same zasady opodatkowania tych przychodów. Przychody te będą opodatkowane wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.”
• Stawki ryczałtu nie ulegną jednak zmianie – nadal będą one wynosiły odpowiednio 8,5% albo 12,5 %.

7. Ulga dla podatników w związku z wydatkami na nabycie terminala płatniczego oraz wydatki związane z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego.

• Ma ona być dostępna dla podatników korzystających z opodatkowania na ogólnych zasadach według skali podatkowej jak i według jednolitej 19% stawki podatku.
• Projektodawca przewidział jednak ograniczenie kwotowe (odpowiednio 1000 złotych lub 2500 złotych).
• Jak wynika z uzasadnienia projektu nowej ustawy, podatnik będzie miał prawo do tej ulgi przez dwa kolejne lata podatkowe.
• Analogiczna ulga przewidziana zostanie dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

8. Obowiązek przesyłania ksiąg i ewidencji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

• Projekt nowej ustawy zakłada wprowadzenie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych (ewidencji podatkowych)  z wykorzystaniem programów komputerowych.
• Dodatkowo, projektodawca nowych przepisów przewidział obowiązek przesyłania tych ksiąg w formie ustandaryzowanej na zasadach przewidzianych w Ordynacji podatkowej.
• Analogiczne obowiązki przewidziano dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

9. Nowa ulga dla podatników inwestujących w alternatywne spółki inwestycyjne.

• Jest to novum w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Instrument ten ma zachęcić podatników do podejmowania ryzyka ekonomicznego.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Ulga ta polega na wprowadzeniu możliwości odliczania od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50% wydatków na nabycie (objęcie) udziałów lub akcji alternatywnej spółki inwestycyjnej, albo spółki, w której alternatywna spółka inwestycyjna posiada co najmniej 5% udziałów (akcji) pod warunkiem posiadania takich udziałów (akcji) przez okres co najmniej 2 lat.”
• Maksymalna roczna kwota odliczenia wyniesie 250 000 złotych.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania będą mieli podatnicy osiągający dochody opodatkowane na ogólnych zasadach według skali (stawką 17% i 32%), oraz podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane jednolitą 19% stawką.”

10. Ulga dla podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej ponoszących koszty: w związku  z zatrudnianiem pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej, produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek oraz na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów.

• Ulga ta ma niejako uzupełniać znaną już ulgę na działalność badawczo-rozwojową oraz tzw. ulgę IP Box.

11. Uzupełnienie odliczeń z tytułu kosztów kwalifikowanych związanych z działalnością badawczo-rozwojową.

• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Projekt wprowadza możliwość odliczenia przez podatnika będącego płatnikiem od zaliczek na podatek dochodowy oraz zryczałtowanego podatku dochodowego, potrącanych należności z dochodów (przychodów) osób fizycznych zatrudnionych  u podatnika na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych, z tytułu kosztów kwalifikowanych działalności badawczo-rozwojowej, których podatnik nie odliczył ponieważ poniósł stratę albo wysokość dochodu była niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń.”

12. Umożliwienie korzystania w sposób symultaniczny z ulgi na działalność badawczo-rozwojową oraz ulgi IP Box.

• W świetle obowiązujących przepisów ulga B+R nie podlega uwzględnieniu w obliczeniu podstawy opodatkowania podlegającej 5% podatkowi z IP Box.
• Skutkiem powyższego jest brak możliwości równoczesnego stosowania ulgi B+R oraz preferencyjnej stawki IP Box w stosunku do jednego (tego samego) dochodu.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „(…) podatnik komercjalizujący wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiągający z nich dochody kwalifikowane w rozumieniu przepisów o IP Box nie będzie zobligowany do dokonania wyboru, na koniec roku podatkowego, pomiędzy dwoma „wykluczającymi się” (o czym mowa powyżej) preferencjami. Proponowana zmiana umożliwi bowiem ich symultaniczne stosowanie”.

13. Nowa ulga na robotyzację. 

• Jest to novum w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Ma ona wprowadzić prawo do odliczenia od podstawy obliczenia podatku dodatkowych 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację.
• Instrument ten zapowiadany był już w zeszłym roku.
• Regulacja nowej ulgi jest wzorowana na przepisach odnoszących się do znanej już ulgi na działalność badawczo-rozwojową oraz tzw. ulgi IP Box.
• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Podatnikowi, prowadzącemu działalność przemysłową (produkcyjną), będzie przysługiwać prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów, które już wcześniej zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Dodatkowe odliczenie nie będzie mogło przekroczyć 50% wysokości kosztów.”

WYBRANE ZMIANY ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA SPÓŁEK

 

1. Wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych – analogicznie jak w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych.

• Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – „W podatku CIT analogicznie jak w podatku PIT wyłącza się możliwość amortyzacji nieruchomości i praw o charakterze mieszkalnym.”

2. Obowiązek przesyłania ksiąg i ewidencji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

• Projekt nowej ustawy zakłada wprowadzenie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych (ewidencji podatkowych)  z wykorzystaniem programów komputerowych.
• Dodatkowo, projektodawca nowych przepisów przewidział obowiązek przesyłania tych ksiąg w formie ustandaryzowanej na zasadach przewidzianych w Ordynacji podatkowej.
• Analogiczne obowiązki przewidziano dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

3. „Ukryta dywidenda” a koszty uzyskania przychodu.

• Nowe przepisy mają na celu przeciwdziałanie wypłacaniu ze spółki zysków w formie tzw. ukrytej dywidendy.
• Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – „W przypadku stwierdzenia, iż wypłacane świadczenie ma charakter ukrytej dywidendy, wartość tego świadczenia nie będzie kosztem uzyskania przychodu dla podatnika.”

4. Zmiany w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu otrzymania przez wspólnika, będącego osobą fizyczną majątku ze spółki niebędącej osobą prawną.

• Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – „Do projektu zostały wprowadzone zmiany w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów ze zmniejszenia udziału kapitałowego w niebędącej osobą prawną (czyli niebędącej podatnikiem podatku dochodowego), oraz otrzymania majątku w związku z likwidacją takiej spółki oraz wystąpienia wspólnika z takiej spółki.”
• Zgodnie z projektowaną ustawą, do katalogu przychodów zaliczanych do pozarolniczej działalności gospodarczej znajdującego się w art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został dodany przychód z otrzymania środków pieniężnych ze zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną.

5. Koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki powstałej z przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną.

• Dotychczas przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową było co do zasady obojętne podatkowo dla wspólników.
• Tym samym, w przypadku późniejszego odpłatnego zbycia akcji czy udziałów taki wspólnik przekształconej spółki osiąga przychody w innym podmiocie niż poniósł wydatki.
• Na przestrzeni lat pojawiły się wątpliwości co w takim przypadku należy uznać za koszt uzyskania przychodu.
• Projektodawca zakłada uregulowanie tej sytuacji poprzez dodanie ust. 1t do art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – „W takim przypadku kosztem uzyskania przychodów będą wydatki wspólnika na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w spółce niebędącej osobą prawną (przekształcanej), powiększone o „zatrzymane zyski” w spółce niebędącej osobą prawną przypadające na tego wspólnika, ale pomniejszone o wypłaty dokonane wspólnikowi z tytułu udziału w tej spółce.”

6. Prostsze zasady funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej.

• Jak podano w uzasadnieniu do projektowanej ustawy – „Projekt przewiduje złagodzenie warunków tworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych oraz zabezpiecza takie podatkowe grupy przed podatkowymi skutkami okresowego spadku zyskowności uzyskiwanej przez taką grupę.”

7. Preferencyjny reżim podatkowy dla holdingów.

• Nowy reżim ma stanowić alternatywę dla instytucji podatkowej grupy kapitałowej.
• Ma on być dostępny dla polskich spółek holdingowych, posiadających krajowe lub zagraniczne spółki zależne.
• Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu nowej ustawy:

„Projektowany preferencyjny reżim będzie opierał się na następujących filarach:

• zwolnienie z CIT 95% kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych;
• pełne zwolnienie z CIT zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych.
• Przewidziano jednak jeden kluczowy warunek dla zastosowania wyżej wymienionych preferencji, tj. posiadanie przez spółkę holdingową co najmniej 10% udziałów lub akcji w spółce zależnej przez minimum 1 rok.

8. Zmiany w odniesieniu do spółek nieruchomościowych.

• Projekt nowej ustawy zakłada zmianę treści przepisów art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
• Po zmianach spółki nieruchomościowe będą mogły zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne maksymalnie do wysokości limitu ustalanego do celów rachunkowych.

Obowiązujące brzmienie wskazanego przepisu: Proponowane brzmienie wskazanego przepisu:
„Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z		„Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a- 16m,     przy     czym     w     przypadku       spółek
	przepisami art 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16 wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu.”		nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), stanowiącej załącznik nr 1 do ustawy, nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.”

 

9. Cienka kapitalizacja – nowe brzmienie art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. 

• Nowe przepisy mają wprowadzić między innymi nazwę wskaźnika EBITDA, która znana jest już w praktyce.
• Przewidziano też uregulowanie algorytmu wyliczenia tego wskaźnika.

10. Nowa ulga konsolidacyjna.

• Ulga ta z założenia ma zachęcać podatników do dokonywania ekspansji gospodarczej na rynkach krajowych i zagranicznych, poprzez nabywanie udziałów (akcji) spółek kapitałowych funkcjonujących na tych rynkach.
• Jeśli projektowane przepisy wejdą w życie, to podatnik, który poniesie kwalifikowane wydatki na nabycie akcji/udziałów zagranicznej spółki kapitałowej będzie miał prawo do pomniejszenia swojej podstawy opodatkowania o te wydatki w roku ich faktycznego poniesienia.
• Projektodawca przewidział jednak maksymalną kwotę takiego odliczenia, tj. 250 000 złotych.
• Wydatki, które mogłyby zostać wliczone do katalogu kwalifikowanych wydatków to między innymi: wydatki na obsługę prawną transakcji nabycia udziałów lub akcji, w tym na ich wycenę, odsetki, podatki bezpośrednio naliczane od tej transakcji oraz opłaty notarialne, sądowe i skarbowe.
• Przewidziano jednak warunki skorzystania z takiej ulgi.

11. Wprowadzenie możliwości rozliczania się kilku podatników VAT wspólnie.

• Projektowane przepisy zakładają utworzenie tzw. „grupy VAT”.
• Z założenia instytucja ta ma uprościć rozliczenia pomiędzy jej członkami oraz zwiększyć efektywność finansową współpracy z innymi podmiotami z grupy.
• Z punktu widzenia obowiązków podatkowych na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych – planowane jest wyłączenie z opodatkowania czynności dokonywane między podmiotami należącymi do tej grupy (mającej status podatnika VAT),  z wyjątkiem czynności obecnie opodatkowanych podatkiem  od czynności cywilnoprawnych.