W obrocie gospodarczym między przedsiębiorcami nieterminowe regulowanie zobowiązań może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Dlatego kluczowe jest zrozumienie mechanizmów dochodzenia zaległych należności oraz znajomość terminów ich przedawnienia.
Dochodzenie zaległych należności
W przypadku opóźnień w płatnościach przedsiębiorca ma prawo do:
- Naliczania odsetek za opóźnienie: Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, wierzyciel może domagać się odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych. Odsetki te są naliczane od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty.
- Rekompensaty za koszty odzyskiwania należności: Wierzyciel ma prawo do rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości:
- 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5 000 zł;
- 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5 000 zł, ale niższa niż 50 000 zł;
- 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego wynosi co najmniej 50 000 zł.
Rekompensata ta przysługuje niezależnie od naliczonych odsetek i nie jest uzależniona od skierowania sprawy do sądu.
- Ulgi za złe długi: Jeśli kontrahent nie ureguluje należności, przedsiębiorca może skorzystać z tzw. ulgi na złe długi, która pozwala na korektę podstawy opodatkowania oraz należnego VAT.
Terminy przedawnienia należności
Terminy przedawnienia roszczeń między przedsiębiorcami są kluczowe dla skutecznego dochodzenia należności. Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.
Należy jednak zwrócić uwagę na przepisy szczególne dotyczące konkretnych umów:
- Umowa sprzedaży: Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem dwóch lat.
- Umowa o dzieło: Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem dwóch lat od dnia oddania dzieła lub dnia, w którym miało być oddane.
- Umowa zlecenia i umowy o świadczenie usług: Roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności oraz o zwrot poniesionych wydatków przedawniają się z upływem dwóch lat.
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli od momentu, gdy wierzyciel mógł domagać się spełnienia świadczenia. W przypadku roszczeń związanych z działalnością gospodarczą, termin przedawnienia kończy się z upływem trzech lat od daty wymagalności, przypadając na koniec roku kalendarzowego.
Aby nie dopuścić do przedawnienia roszczenia, warto podjąć działania przerywające bieg przedawnienia, takie jak:
- Wniesienie pozwu do sądu;
- Zawarcie ugody z dłużnikiem;
- Wszczęcie mediacji.
Po każdym przerwaniu biegu przedawnienia termin ten zaczyna biec na nowo.
Podsumowanie
Skuteczne dochodzenie zaległych należności wymaga od przedsiębiorców nie tylko znajomości przysługujących im praw, ale także świadomości obowiązujących terminów przedawnienia. Regularne monitorowanie płatności, szybkie reagowanie na opóźnienia oraz podejmowanie działań prawnych w odpowiednim czasie są kluczowe dla utrzymania płynności finansowej i zabezpieczenia interesów firmy. Dodatkowo, Kancelaria nie pobiera prowizji za sukces, w przeciwieństwie do firm windykacyjnych.